Τα καπέλα

   

  Θάλασσα καπέλο

2. Τα καπέλα της πλάγιας σκέψης

  και  τα γράμματα του ορθού λόγου  σύμφωνα και φωνήεντα επτά!

Ο καθηγητής Λέανδρος  Λαμπρινός έφθασε εγκαίρως στο μάθημα του  παρ΄ όλη την  υπερβολική κίνηση που συνάντησε στο δρόμο  φορώντας ένα παλιό φθαρμένο καπέλο που ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με την άψογη και περιποιημένη εμφάνιση του και καινούργια  ενδυμασία  του.Χωρίς χρονοτριβή μπήκε κατευθείαν στο θέμα χαριτολογώντας με μια παρατήρηση.Τι είναι η πλάγια σκέψη,  πως παίρνεται μια απόφαση, πότε μια πρόταση είναι ηθική ή ανήθικη; Δεκτές μόνο ορθές απαντήσεις….  συνέχισε και είναι σίγουρα πως προσέξατε την αντίθεση της   ενδυματολογικής  μου  γκαρνταρόμπα  είπε,  βγάζοντας το καπέλο του.

Ένα παράδειγμα απλό θα μας διαφωτίσει αρκετά και το σωστό παράδειγμα αξίζει όσο χίλιες διαλέξεις και μαθήματα.Ήταν μια φορά και ένα καιρό ένας τοκογλύφος κακός και άσχημος και καλόβλεπε την κόρη ενός ταλαιπωρημένου ανθρωπάκου που είχε πιαστεί στα δίχτυα του και του χρωστούσε.Του πρότεινε λοιπόν να του χαρίσει το χρέος αν του έδινε την κόρη του.

Και για να τους “βοηθήσει “μάλιστα τόσο καλός που ήταν, τους πρότεινε να αφήσουν την θεία πρόνοια και τον επίσης καλό θεό να αποφασίσει.Τους είπε πως θα έβαζε μέσα σε ένα άδειο πουγκί ένα βότσαλο μαύρο κι ένα άσπρο. Αν διάλεγε το μαύρο θα γινόταν γυναίκα ταυ και το χρέος θα χαριζόταν. Αν έπαιρνε το άστρο θα έμενε με τον πατέρα της και πάλι το χρέος θα χαριζόταν.
Ο ανθρωπάκος συμφώνησε με βαριά καρδιά και ο εμποράκος έβαλε μέσα στο κουτί δύο μαύρα βότσαλα όπως παρατήρησε με την αυξημένη διορατικότητα της το όμορφο κορίτσι καταλαβαίνοντας το αδιέξοδο της πρότασης και την παγίδα στην οποία
οι κανονικές σκέψεις είναι ανεπαρκείς για την λύση του προβλήματος.Όμως το κορίτσι, εκτός από όμορφο ήταν και έξυπνο και χρησιμοποίησε πλάγιο λαθραίο τρόπο να βγει από το αδιέξοδο αυτό. Παίρνει το βότσαλο από το πουγκί χωρίς να το δει και κάνει πως σκοντάφτει. Το αφήνει να χαθεί και να ανακατευτεί με τα άλλα ανώνυμα μαύρα βότσαλα στην άμμο. Και λέει με χάρη περισσή
-Τι αδέξια που είμαι! Δεν πειράζει, αν κοιτάξουμε μέσα στο κουτί θα μπορέσετε να μου πείτε τι χρώμα τράβηξα από αυτό που έμεινε μέσα στριμώχνοντας το άθλιο εκπορνευτή.

Αυτό αναφέρει ο συμπαθητικός μάνατζμεντ στην μέθοδο των σκεπτόμενων… καπέλων

Ο Έντουαρντ ντε Μπόνο στο βιβλίο του «Six thinking hats» προτείνει τη μέθοδο των έξι σκεπτόμενων καπέλων ως τρόπο προσέγγισης των προβλημάτων, που οδηγεί στην καλύτερη επίλυσή τους και βελτιώνει την ικανότητά μας να αποφασίζουμε. Συνήθως το κάνουμε ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία και το χαρακτήρα μας. Ο απαισιόδοξος, π.χ., τα βλέπει όλα μαύρα, ενώ ο αισιόδοξος όλα ροζ. Αυτό όμως οδηγεί σε μια μονομερή αντιμετώπιση των πραγμάτων και δυσκολεύει τη λήψη σωστής απόφασης. Στη συγκεκριμένη μέθοδο κάθε «σκεπτόμενο καπέλο» έχει και ένα διαφορετικό στυλ σκέψης. Φαντάσου λοιπόν ότι προσεγγίζεις το πρόβλημα και προσπαθείς να πάρεις μια απόφαση φορώντας…

…το λευκό καπέλο: αρχικά επικεντρώνεις την προσοχή σου και καταγράφεις τις πληροφορίες που έχεις. Ψάξε για τυχόν κενά και παραλείψεις.

…το κόκκινο καπέλο: χρησιμοποίησε τη διαίσθηση και το συναίσθημά. Δες πού σε οδηγεί το υποσυνείδητο.

…το μαύρο καπέλο: δες την πιο απαισιόδοξη μεριά: τι θα γίνει αν πάνε όλα στραβά. Η πεσιμιστική αυτή αντιμετώπιση βοηθά, γιατί κάνει τις αποφάσεις σου πιο στέρεες, αναγκάζοντάς σε να δεις λεπτομέρειες και ελαττώματα που ούτε καν φανταζόσουν ότι υπήρχαν.

…το κίτρινο καπέλο: σκέψου την πιο θετική και αισιόδοξη πλευρά. Θα σε βοηθήσει να δεις όλα τα πλεονεκτήματα της απόφασής σου και να διακρίνεις τις προοπτικές που ξεδιπλώνονται.

…το πράσινο καπέλο: αφήνεις τη φαντασία σου να δουλέψει χωρίς περιορισμούς, χωρίς κριτική, όσο εξωφρενικό κι αν σου φαίνεται αυτό.

…το μπλε καπέλο: φοριέται όταν πρέπει να παρθεί η απόφαση. Πρέπει να συνδυαστούν και να ζυγιστούν όλες οι παράμετροι που προκύπτουν από τους διαφορετικούς τρόπους σκέψης.

Ο De Bono,σαν νέος Αρχιμήδης που ανέπτυξε τις έννοιες της κάθετης και πλάγιας σκέψης.
Η κάθετη σκέψη επεξεργάζεται ήδη υπάρχουσες ιδέες. Η πλάγια σκέψη παράγει νέες ιδέες. “Η κάθετη σκέψη ασχολείται με το σκάψιμο μιας τρύπας πιο βαθιά. Η πλάγια σκέψη ασχολείται με το σκάψιμο της τρύπας κάπου αλλού.Πόσες φορές στη ζωή σας είχαμε την εμπειρία “ΤΟ ΒΡΗΚΑ!”; Ορισμένες φορές, αφού ασχοληθήκαμε μάταια με ένα πρόβλημα για αρκετό καιρό, το αφήσαμε για λίγο και τελικά μια λύση ή μια δημιουργική ιδέα μας έρχεται στο μυαλό σε ένα χρονικό σημείο που δεν έχουμε προσχεδιάσει.

Τι είναι τελικά αυτή η Πλάγια Σκέψη και σε τι διαφέρει από την… κανονική;
— Η Πλάγια Σκέψη αφορά την αλλαγή τρόπων σκέψης και την αλλαγή αντιλήψεων περισσότερο από την αξιοποίηση κάποιων που ήδη υπάρχουν. Αφορά περισσότερο τη διασταύρωση διαφορετικών μοτίβων σκέψης.Ο κατά τα άλλα αξιόλογος κ. Μπόνο θεωρεί ότι η «Συμμορία των τριών» στέκεται εμπόδια στο να βλέπουμε μπροστά και ηθικά και ότι ο ίδιος εφεύρε την πλάγια σκέψη και την σχολή του,παραβλέποντας το γεγονός ότι ο μαέστρος της πλάγιας σκέψης και την καθέτου ήταν ένας Αλέξανδρος, με δάσκαλο τον Αριστοτέλη, ένας Θεμιστοκλής, ένας Οδυσσέας, ένας θεατρικός Διόνυσος της λυτρωτικής κινηματογραφικής ψυχαγωγίας και της χαράς και πολλοί άλλοι Έλληνες πολεμιστές και ότι χρειάζεται και η ηθική αλλά, στο κόσμο του μάνατζμεντ είναι περιττή.

– Αναφέρεστε στον Σωκράτη, στον Αριστοτέλη και στον Πλάτωνα μιλώντας για τη «Συμμορία των τριών» και τους «κατηγορείτε» ότι μας έμαθαν να σκεπτόμαστε με τους όρους «σωστό – λάθος» κάτι, που, όπως λέτε, είναι καταστροφικό για τις επιχειρήσεις. Πιστεύετε ότι αυτό είναι εξίσου κακό και για τον «γενικό» τρόπο σκέψης ενός ανθρώπου ή μιας κοινωνίας; Και τι θα αντιπροτείνατε στη θέση αυτού του τρόπου σκέψης;
— Η σκέψη της «Συμμορίας των τριών» είναι τέλεια για να αναγνωρίζει και να αντιμετωπίζει κανείς «τυποποιημένες», «κλασικές», σταθερές καταστάσεις και για να δώσει αντίστοιχες απαντήσεις. Είναι καλή για την τεχνολογία και την επιστήμη, αλλά είναι φτωχή για τις «ανθρώπινες υποθέσεις». Στις «ανθρώπινες υποθέσεις» χρειαζόμαστε να σχεδιάζουμε τρόπους να βλέπουμε «μπροστά», όχι να κρίνουμε «ηθικά». Ήταν η απάντηση του σύγχρονου  μάρκετινγκ στον βωμό του χρήματος να  θυσιάζονται όλα χωρίς αναστολές.

-Κ. καθηγητά τι χρώμα έχει το κεφάλι μας όταν δεν φοράμε καπέλο;  ρώτησε κάποιος από το ακροατήριο.

-Ανάλογα με τις πεποιθήσεις του  ” θεού  που πιστεύουμε”   και τα γυαλιά που έχουμε για να κοιτάζουμε τον κόσμο αλλά όχι να τον βλέπουμε, απαντά ο ετοιμόλογος  καθηγητής της αναγωγικής και επαγωγικής στοχαστικής και σκοπευτικής  συλλογιστικής διαλεκτικής διαδικασίας.

1. Κριός, το κόκκινο της φωτιάς και του αίματος Άρης …Ρώμη ταχύτητα
2. Ταύρος , το πράσινο της Γης και των δέντρων Δήμητρα, Περσεφόνη,Γη …Πρόθεση, Απόφαση
3. Δίδυμοι, το απαλό κίτρινο των κίτρινων φύλλων Ερμής Λόγος… σε όρθια και πλάγια σκέψη και γλώσσα
4. Καρκίνος, οι ασημί ανταύγειες της Σελήνης στο νερό την νύχτα Ήρα. …Ανακεφαλαίωση, Ενθύμηση, Μνήμη
5. Λέων, το κίτρινο των σταχυών και οι χρυσαφένιες αποχρώσεις του Ήλιου Απόλλων … Θέληση ,Αυτοσυνείδηση
6. Παρθένος το απαλό μπεζ προς το λευκό Εστία …Τακτοποίηση του νησιού, ξεκαθάρισμα, Επαναδιάταξη της ενέργειας
7. Ζυγός, απαλό ροζ και όλα τα παστέλ Αφροδίτη… Αρμονία, Ισορροπία, Ζύγισμα
8. Σκορπιός μωβ και το …μαύρο Ήφαιστος, Πλούτων, ….η γνώση της Μεταφυσικής μαγείας
9. Τοξότης πορτοκαλί των μοναχών Σαολίν, έως καφέ Αθηνά, Κρόνος …. η Στρατηγική του πολέμου, σχεδίαση , χαρτογράφηση
10. Αιγόκερως, πορφυρό …της εξουσίας Ζευς η…. κατάλληλη Μάσκα, η Περσόνα του αρχηγού
11. Υδροχόος τουρκουάζ και το σιέλ του ουρανού Άρτεμις, Ουρανός, ….Θήρα, η τέχνη του κυνηγού
12. Ιχθείς το ιώδες και το γαλαζωπό μπλε της απέραντης θάλασσας Ποσειδών
….Ονείρεμα, η τέχνη του ονείρου…για πολύχρωμα όνειρα με μπόλικο αυτοσαρκασμό και αυτοειρωνία;-)

Σε συλλογικά προβλήματα δεν υπάρχουν ατομικές λύσεις …μόνο ατομικές παρεμβάσεις …στο ολοδιάγραμμα της αλληλεπίδρασης αναλύσεων και συνθέσεων του δάσους και του δένδρου ταυτοχρόνως.Ετοιμαζόταν να αποχωρήσει όταν τον πλησίασε μια  νεαρή ακροάτρια που τον παρατηρούσε  και τον περιεργαζόνταν έντονα   και του είπε:

-Γιατί δεν φορέσατε ένα γυναικείο καπέλο ; Θα κάνατε μεγαλύτερη αντίθεση και θα προκαλούσατε μεγάλη αίσθηση; Ένα πολύχρωμο με πούπουλα και φτερά; Και του περιέγραψε το καπέλο που είχε στο νου της.Την  άκουσε σκεφτικός  και μετά από λίγο της  απαντά.

-Κάτι τέτοιο  είχα υπ΄ όψιν μου, Ειρήνη Αξιοφίλου είπε, αποκαλώντας την με το όνομα της , χτίζοντας με αυτό τον τρόπο μια γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ τους, αλλά,….. έπρεπε να το σκεφθεί και να μου το χαρίσει  μια  γυναίκα για να μπορώ να το χρησιμοποιήσω σωστά.

Χαίρομαι που το σκέφθηκε όμως σαν Αθηνά,

σε πλάγια  24 μαύρα γράμματα  σε όρθια λευκά ανεμιστά  πολυάριθμα ενός ιστιοφόρου πλοίου πανιά.